ماموگرافی بعد از جراحی سرطان پستان، یک روش تصویربرداری است که برای نظارت و بررسی بافت پستان باقی‌مانده پس از جراحی استفاده می‌شود که در ادامه به توضیح کامل تری درباره آن می پردازیم.
ماموگرافی بعد از ماستکتومی
ماموگرافی پس از عمل جراحی سرطان پستان معروف به ماستکتومی یک ابزار تشخیصی حیاتی است که دارای جنبه‌های خاصی است که بر اساس دلایل جراحی، وضعیت فردی بیمار و اینکه آیا بازسازی سینه انجام شده است یا خیر، تعیین می‌شود و به پزشکان کمک می‌کند تا وضعیت سینه‌ها پس از درمان سرطان پستان را به دقت نظارت کنند. این روش تصویربرداری، که با استفاده از اشعه‌های X در دوز پایین انجام می‌شود، امکان ارزیابی بافت پستان باقی‌مانده، شناسایی هرگونه تغییرات یا علائم احتمالی بازگشت سرطان و کمک به تصمیم‌گیری‌های مربوط به مراقبت‌های بعدی را فراهم می‌آورد.
آیا می دانستید سرطان پستان ممکن است در دوران بارداری هم رخ دهد با اینکه نسبتا اتفاق نادری است ولی ممکن است برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آن می توانید مقاله سرطان سینه در بارداری را مطالعه کنید.
انواع جراحی پستان
ماستکتومی
ماستکتومی عمل جراحی است که در آن بافت پستانی به منظور درمان یا پیشگیری از سرطان پستان برداشته می‌شود این روش جراحی در چندین نوع و حالت انجام می‌شود، که شدت آن بر اساس میزان بافت برداشته شده و نواحی مجاور متفاوت است.
ماستکتومی ساده یا کلی: برداشتن تمام بافت پستان بدون برداشتن غدد لنفاوی زیربغل یا عضلات زیر سینه.
ماستکتومی ماهواره‌ای: شامل برداشتن تمام بافت پستان به همراه برخی از غدد لنفاوی زیربغل.
ماستکتومی رادیکال: برداشتن کامل بافت پستان، غدد لنفاوی زیربغل و عضلات زیر سینه این روش بیشتر برای موارد پیشرفته سرطان پستان استفاده می‌شود و در حال حاضر به ندرت انجام می‌شود به دلیل پیامدهای آن بر روی عملکرد فیزیکی و ظاهر بیمار.
لامپکتومی
لامپکتومی، که گاهی به عنوان جراحی حفظ پستان نیز شناخته می‌شود، یک روش جراحی است که در آن تنها تومور سرطانی و مقدار کوچکی از بافت سالم اطراف آن برداشته می‌شود، در حالی که بقیه پستان حفظ می‌شود این روش برای درمان برخی انواع سرطان پستان در مراحل اولیه استفاده می‌شود و هدف آن حذف تومور ضمن حفظ ظاهر و شکل طبیعی پستان است لامپکتومی معمولا با پرتو درمانی ترکیب می‌شود تا احتمال بازگشت سرطان را کاهش دهد و اثربخشی درمان را افزایش دهد این روش برای بیمارانی که تومورهای کوچکتر دارند و کلیه سرطان قابل برداشتن است، مناسب است.
درباره نمونه برداری از توده پستان بیشتر بدانید.
اهداف اصلی ماموگرافی بعد از جراحی سینه
تشخیص زودهنگام عود کردن و برگشت سرطان
ارزیابی بافت باقی‌مانده
نظارت بر سینه‌های بازسازی شده
ارزیابی تغییرات پس از جراحی
دلایل انجام ماموگرافی سینه
کاربرد پس از جراحی سینه با توجه به نوع جراحی انجام شده و شرایط خاص بیمار، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
نظارت بر سینه باقی‌مانده
در مواردی که بیمار تنها یک سینه خود را از دست داده باشد، ماموگرافی برای نظارت و ارزیابی منظم سینه باقی‌مانده جهت شناسایی زودهنگام هرگونه تغییرات غیرطبیعی یا علائم بازگشت سرطان استفاده می‌شود.
بررسی بافت باقی‌مانده پس از جراحی برداشتن تومور
در مواردی که جراحی به منظور برداشتن تومور و مقداری از بافت اطراف آن انجام می‌شود (بیوپسی اکسیژنال یا لومپکتومی)، ماموگرافی می‌تواند برای نظارت بر بافت سینه باقی‌مانده به کار رود تا از نبود بازگشت تومور و شناسایی هرگونه تغییرات جدید اطمینان حاصل شود.
پس از بازسازی سینه
گرچه ماموگرافی معمولا برای سینه‌های بازسازی شده با پروتز یا بافت خودی توصیه نمی‌شود، اما در برخی موارد ممکن است برای بررسی مشکلات احتمالی داخل بازسازی (مانند تشخیص فیبروز یا کلسیفیکاسیون) یا تشخیص زودهنگام بازگشت سرطان در بافت باقی‌مانده اطراف پروتز، استفاده شود.
تشخیص بازگشت سرطان
در صورتی که بیمار سابقه سرطان سینه داشته باشد، ماموگرافی ممکن است برای شناسایی زودهنگام هرگونه نشانه‌ای از بازگشت سرطان در بافت‌های باقی‌مانده یا نزدیک محل جراحی قبلی استفاده شود.
اگر قصد انجام ماموگرافی در محدوده اکباتان را دارید، می توانید این تست را در مرکز تصویربرداری اکباتان با سرپرستی دکتر بهنام غیاثوند انجام دهید.
چه مدت پس از جراحی سینه می توان ماموگرافی انجام داد؟
زمان‌بندی اولین ماموگرافی پس از جراحی به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع درمان‌های تکمیلی (مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی) که بیمار دریافت کرده است. معمولا اولین ماموگرافی 6 تا 12 ماه پس از پایان درمان توصیه می‌شود، و پس از آن، ماموگرافی‌های سالانه ممکن است به منظور نظارت مداوم بر سلامت پستان‌ها توصیه شود.
ماموگرافی بعد از جراحی برای چه کسانی توصیه می شود؟
توصیه می‌شود که زنانی که جراحی محافظتی از سینه یا BCS داشته‌اند، پس از پایان دوره پرتودرمانی، ۶ تا ۱۲ ماه بعد، ماموگرافی برای سینه تحت درمان انجام دهند. این جراحی و پرتودرمانی باعث تغییراتی در پوست و بافت‌های پستان می‌شوند که در ماموگرافی قابل مشاهده هستند و باعث دشواری در تشخیص می‌شوند.
ماموگرافی انجام شده در این زمان به عنوان ماموگرافی پایه‌ای جدید برای پستان آسیب دیده عمل می‌کند و به منظور کمک به بهبود و بررسی علائم بازگشت سرطان استفاده می‌شود برای پستان جراحی شده، ماموگرافی پیگیری حداقل سالانه باید انجام شود، اما برخی پزشکان توصیه می‌کنند که این تست در فواصل زمانی کوتاه‌تر نیز انجام شود.
انجام ماموگرافی سالانه برای پستان دیگر (که درمان نشده) ضروری است. همچنین، خانم‌هایی که ماستکتومی زیر جلدی یا با حفظ نوک پستان داشته‌اند، نیاز به ماموگرافی پیگیری دارند زیرا بخشی از بافت پستان که ممکن است ماموگرافی شود، باقی می‌ماند.
محدودیت های انجام ماموگرافی پس از جراحی پستان
انجام ماموگرافی پس از ماستکتومی (برداشتن کامل سینه) با محدودیت‌هایی همراه است.
به دلیل برداشته شدن بیشتر یا تمام بافت سینه در جراحی ماستکتومی، اغلب نیازی به انجام ماموگرافی روتین برای سینه‌ای که ماستکتومی شده وجود ندارد، مگر اینکه مقداری بافت سینه باقی مانده باشد که می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد.
انجام ماموگرافی ممکن است در تشخیص تغییرات پاتولوژیک کمتر موثر باشد و تفسیر تصاویر را دشوار کند در چنین مواردی، ممکن است از روش‌های تصویربرداری دیگری مانند MRI استفاده شود.
برای برخی بیماران، به خصوص کسانی که تحت بازسازی سینه قرار گرفته‌اند، ماموگرافی ممکن است ناراحت‌کننده یا دردناک باشد این موضوع می‌تواند بر تصمیم بیمار برای انجام دوره‌ای این تست تاثیر بگذارد.
در صورتیکه می خواهید تست ماموگرافی انجام دهید حتما قبل از انجام تست مقاله آمادگی های قبل از ماموگرافی را مطالعه فرمایید.
آیا ماموگرافی بعد از جراحی سینه خطرناک است؟
ماموگرافی پس از جراحی پستان به طور کلی به عنوان یک روش خطرناک شناخته نمی‌شود ماموگرافی، که از اشعه X برای تصویربرداری از بافت پستان استفاده می‌کند، یک ابزار تشخیصی معمول و مهم برای شناسایی زودهنگام سرطان پستان است.
در زمان‌های خاص و برای اهداف خاص، مانند بررسی بافت پستان باقی‌مانده پس از لومپکتومی یا تشخیص عود سرطان، می‌توان از آن استفاده کرد، ماموگرافی از دوز پایین اشعه X استفاده می‌کند و خطر ناشی از این میزان تابش بسیار کم است و مزایای تشخیصی آن به طور کلی بسیار بیشتر از هر خطر احتمالی است تصمیم برای انجام ماموگرافی باید بر اساس وضعیت فردی هر بیمار، شامل سابقه پزشکی، نتایج جراحی و ریسک عوارض احتمالی اتخاذ شود برخی بیماران ممکن است در منطقه جراحی شده حساسیت یا ناراحتی احساس کنند در چنین مواردی، لازم است در هنگام انجام ماموگرافی احتیاط شود.
درباره ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی سینه؟ هم بدانید.
سخن آخر
ماموگرافی پس از ماستکتومی به طور کلی لازم نیست مگر در شرایط خاص، و تصمیم‌گیری باید بر اساس توصیه پزشک انجام شود. انجام آن بیشتر برای نظارت بر بافت باقی‌مانده یا سینه بازسازی شده در نظر گرفته می‌شود ارتباط مستمر با پزشک برای اتخاذ بهترین رویکرد درمانی ضروری است.
