سونوگرافی داپلر عروق پا که نوعی تصویربرداری پزشکی تشخیصی است برای تشخیص برخی اختلالات و انسدادها و بررسی جریان خون در شریان های بزرگ مانند انسداد عروق پا، نارسایی شریان ها استفاده می شود.
سونوگرافی داپلر عروق پا به چه معناست؟
سونوگرافی داپلر نوعی تصویربرداری پزشکی با امواج صوتی فرکانس بالا برای اندازه گیری جریان خون شریان ها و وریدها مانند عروق پا است و می تواند در تشخیص جریان غیرطبیعی عروق پا مانند تشخیص بیماری هایی از جمله لخته خون یا جریان خون عبوری ضعیف و سایر انسدادها به پزشکان کمک بسیاری کند.
این روش می تواند اطلاعات مفیدی را درباره جریان خون از طریق شریان ها و وریدهای اصلی دهد و انسدادهایی که ممکن است گاهی منجر به سکته شوند را شناسایی می کند و از بروز سکته احتمالی پیشگیری می کند.
انواع گرفتگی عروق پا
گرفتگی های عروق پا چون به دلایل مختلفی ایجاد می شوند انواع مختلفی هم دارند:
واریس
واریس، به عروق پوستی گفته می شود که به دلیل فشار زیاد بر روی عروق یا ضعف دیواره عروق ایجاد می شود. این مشکل ممکن است باعث درد، سنگینی پا، تورم و تغییرات زیبایی پوست شود.
ترومبوفلبیت
در این وضعیت، یک لخته خونی در یک عروق پا ایجاد می شود که ممکن است باعث سردرد، تورم، درد و تغییرات رنگ پوست شود (باید سریعا برای درمان آن اقدام کرد).
فلبیت
این مشکل به التهاب و عفونت عروق خونی گفته می شود که ممکن است با درد، گرمای محل التهاب و تورم همراه باشد. این نوع التهاب با دارو درمان می شود.
نوروپاتی دیابتیک
در افراد دیابتی، عروق پا ممکن است به دلیل آسیب به سیستم عصبی دچار مشکل شده و باعث درد، سوزش و سردرد شوند که باید برای کنترل دیابت حتما اقدام کرد.
در ادامه با علائم و دلایل این گرفتگی ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
علائم گرفتگی و انسداد عروق پا
علائم آن در برخی افراد ممکن است خفیف مانند درد عضلانی یا گرفتگی عضلات در پاها در هنگام راه رفتن باشد که با توجه به رگی که گرفته است این گرفتگی عضلات متفاوت است و در برخی ممکن است این علائم بسیار شدید تر باشند. در ادامه برخی از علائمی که ممکن است در برخی افراد رخ دهد را بیان خواهیم کرد:
احساس درد و گرفتگی در ناحیه نشیمنگاه، پشت ران یا ساق پا (در حین راه رفتن یا فعالیت های بدن)
احساس ضعف، بی حسی و یا خواب رفتگی در پاها
احساس سردی در ناحیه پاها
ایجاد زخم هایی بر روی انگشتان پا بدون ترمیم
تغییر در رنگ پاها
ریزش مو و یا کاهش رشد مو در نواحی پاها
کند شدن رشد ناخن پا
ضعیف شدن نبض پا
اختلال نعوظ در آقایان
اگر این بیماری در مرحله شدیدتری باشد ممکن است حتی باعث اختلال در خواب شود و در زمان استراحت هم افراد این گرفتگی ها و خواب رفتگی ها را داشته باشند و شاید حتی ناگهانی از خواب به دلیل گرفتگی بپرند.
همچنین افرادی که سن آن ها از ۷۰ سال بالا تر است، یا افرادی که بالای 50 سال سن دارند ولی سابقه مصرف سیگار یا دیابت دارند هم در معرض ابتلا به گرفتگی عروق هستند. لازم است بدانید افراد زیر 50 سال هم اگر بیماری دیابت دارند و یا عوامل خطر دیگری مانند چاقی، فشار خون و سایر موارد را دارند بهتر است حتی اگر علائمی هم ندارند چکاپ انجام دهند تا در صورت ابتلا بررسی و تشخیص زود هنگام انجام شود.
درباره فیبرو اسکن کبد بیشتر بدانید
دلایل گرفتگی عروق پا
گرفتگی عروق پا از بیماری های شایع است که به دلیل تنگ شدن شریان ها است و همین امر باعث می شود که خون رسانی به درستی و مقدار کافی انجام نشود و باعث بروز علائمی که پیش تر به آن ها اشاره کرده ایم می شود که این علائم و گرفتگی عروق می تواند به دلایل زیر باشد:
مصرف دخانیات و سیگار کشیدن
عوامل خطری چون دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا و ...
چاقی (BMI بالاتر از 30)
سن بالاتر از 50 سال
سوابق خانوادگی گرفتگی عروق پا، بیماری های قلبی و سکته
هموسیستئین خون بالا
عدم تحرک یا عمل های جراحی که باعث کم تحرکی شده
از این تست برای بررسی و ارزیابی نارسایی وریدی، واریس، ترومبوفلبیت (التهاب در سیاهرگ ها)، فلبیت، تصلب شرایین (باریک شدن رگ هایی که وظیف خون رسانی دارند) نوروپاتی دیابتیک، ترومبوآنژئیت انسدادی (تورم عروق خونی)، تومورهای عروقی استفاده می شود.
چه زمانی باید سونوگرافی داپلر عروق پا انجام شود؟
زمانیکه یکی از علائم گرفتگی عروق را که ممکن است به دلیل انسداد شریان ها، لخته شدن خون در رگ ها و آسیب رگ باشد را دارید یا عوامل خطری چون کلسترول بالا، فشار خون بالا، چاقی و ... را دارید برا لازم است برای بررسی و تشخیص اقدام فرمائید و به پزشک مراجعه کنید.
در این حالت احتمالا اولین کاری که پزشک برای شما می تواند توصیه کند انجام سونوگرافی داپلر عروق پا است تا در صورت وجود ترومبوز ورید عمقی DVT (ایجاد لخته خون در وریدهای عمیق)، ترومبوفلبیت سطحی، التهاب وریدها (لخته شدن خون در سیاهرگ زیر پوست)، تصلب شرایین، باریک شدن شریان هایی که وظیفه خون رسانی به پاها را دارند، ترومبوآنژیت انسدادی (التهاب و تورم رگ های خونی که بیماری نادری است) و ... بهتر قابل تشخیص باشند و بررسی شود چه مقدار خون در وریدها و شریان ها جریان دارد.
این تست در موارد دیگری مانند سونوگرافی داپلر در بارداری هم کاربرد دارد.
مزایای انجام سونوگرافی داپلر
این تست مزایای بسیاری دارد از جمله مزایای آن می توان به نمایش تصویر کلی از جریان خون در قلب و عروق، تشخیص سریع دریچه ها و رگ ها و بررسی جریان خون، اندازه گیری جریان خون به کمک پالس موج و ترکیب کردن حجم و درصد عروق در حالت سه بعدی اشاره کرد.
عوارض سونوگرافی عروق پا
از آنجایی که در این تست از امواج صوتی استفاده می شود و فرد در معرض تابش اشعه ایکس قرار نمی گیرد عوارض خاصی برای فرد ندارد و یک روش تشخیصی غیر تهاجمی و بدون درد است.
این تست چه چیزی نشان می دهد؟
اگر نتایج تست نرمال باشد به این معناست که فرد تنگی یا انسدادی در عروق ندارد، فشار خون در عروق فرد طبیعی است.
اما اگر نتایج تست نرمال نباشد مثلا تنگی رگ ها ممکن است نشان دهنده انسداد در وریدها، بیماری شریانی اسپاستیک (به دلیل سرد بودن هوا و استرس عروق منقبض می شوند)، انسداد در شریان ها (ممکن است به دلیل جمع شدن کلسترول باشد)، لخته شدن خون در شریان ها، جریان خون ضعیف است.
اقدامات قبل از تست
به طور کلی، هیچ آمادگی لازم برای این آزمون وجود ندارد. اگر سیگاری هستید، ممکن است پزشک از شما بخواهد چند ساعت قبل از انجام آزمایش سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن باعث باریک شدن رگ های خونی شما می شود که می تواند نتایج آزمایش شما را تحت تاثیر قرار دهد.
نحوه انجام تست
در حین انجام تست افراد دربرابر تشعشعات اشعه ایکس قرار نمی گیرند و خطری آن ها را تهدید نمی کند بلکه با امواج صوتی با فرکانس بالا که برای خانم های باردار هم تا به امروز موردی از عوارض آن ذکر نشده است و برای جنین بی خطر محسوب می شود. در این تست از حرکت پروب بر روی پا استفاده می شود.
برای این تست روی تخت دراز کشیده و در محلی که قرار است بررسی شود از کمی ژل سونوگرافی استفاده می شود سپس یک پروب که با امواج صوتی فرکانس بالا کار می کند را بر روی سطح پوست پا حرکت می دهند و امواج صوتی از این پروب به عروق فرستاده می شود و بازتاب این امواج صوتی از عروق پا تصاویری به صورت زنده و لحظه ای از عروق را نمایش می دهد و می توان آن ها را مورد بررسی قرار داد.
برای ارزیابی شریان ها ممکن است از کاف های فشار خون روی پا استفاده کنند زیرا این کاف ها به مقایسه فشار خون در قسمت های مختلف پا کمک می کند.
سخنی از دکتر غیاثوند
سونوگرافی رنگی داپلر نوعی تصویربرداری برای بررسی جریان خون شریان ها و وریدها است که از جمله موارد کاربرد آن برای تشخیص واریس و میزان خطر آن به کار می رود. این تست عوارضی ندارد و در آن از تابش اشعه ایکس استفاده نمی شود. اگر هر گونه علائمی مانند خواب رفتگی، گرفتگی عضلات و یا عوامل خطری چون فشار خون بالا و موارد دیگر دارید بهتر است برای بررسی بیشتر و تشخیص به موقع برای سونوگرافی رنگی داپلر اقدام فرمایید.
اگر تمایل به رزرو نوبت سونوگرافی رنگی داپلر در اکباتان دارید می توانید این تست را در مرکز اکباتان به سرپرستی دکتر بهنام غیاثوند انجام دهید.
